Ludzkie emocje zaklęte w obrazach – okres błękitny w twórczości Pablo Picasso
Emocje potrafią wpływać w zdecydowanym stopniu na ludzkie zachowanie, a także na sztukę. Niejednokrotnie trudne przeżycia i doświadczenia odciskały się na dorobku artystycznym wielu twórców. Szczególnie dobrze widać to na przykładzie jednego z klasyków światowej sztuki – Pablo Picasso. Stanisław Młodożeniec, Picasso Malarstwo w cieniu straty Okres błękitny w twórczości tego wybitnego artysty jest zaliczany do najważniejszych momentów przełomowych w rozwoju jego malarstwa. Wszystko zaczęło się w 1901 roku, gdy młody Pablo odbywał pełną nadziei podróż do Francji – ziemi obiecanej artystycznej bohemy. Cieniem na pierwszym momencie nowego życia położyła się samobójcza śmierć przyjaciela, poety Carlosa Casagemasa, który zmarł w lutym 1901 roku. Równocześnie obiecujący malarz przeżywał też pierwsze porażki i trudy bieżącego dorosłego życia w zupełnie innych realiach niż słoneczna Hiszpania. Wszystko razem, zaowocowało przelaniem smutków i negatywnych odczuć na płótna. Jakiego koloru jest melancholia? Pierwszym elementem, który szczególnie rzuca się w oczy, do tego stopnia, że dał nazwę dla całego okresu twórczości, jest drastyczne ograniczenie palety malarskiej. Picasso zwrócił się w stronę głębokich i ciemnych odcieni niebieskiego i zieleni, a także czerni. Kolor niebieski, zarówno w rodzinnym kraju artysty, jak i we Francji, symbolicznie był już wtedy wiązany z przygnębieniem i melancholią, czyli chorobami duszy. Nie tylko barwy zaczęły stawać się coraz bardziej wymowne. Picasso skoncentrował się także na bardzo specyficznej tematyce, portretując ludzi z marginesu społecznego – pijaków, żebraków, prostytutki. Często przedstawiał też niepełnosprawnych – szczególnie niewidomych, zapatrzonych głęboko w siebie, poza otaczającym ich światem. W tym można szukać klucza do interpretacji kompozycji, powstających w okresie błękitnym. Samotne i nieszczęśliwe postaci jedynego ratunku mogą szukać w duchowości lub w innej rzeczywistości. Na obrazach Picassa są zawsze upozowane, o twarzach bez wieku i z pewną dozą stylizacji. Zawsze są wyalienowani ze świata i podniesione do rangi ponadczasowego symbolu. Tkwi w nich jednak iskra nadziei, że kiedyś, po aktualnym mroku przyjdzie też nowy, słoneczny dzień. Dla Picassa stał się nim okres...
Realista czy magik, czyli skąd się wzięły niesamowite opowieści Tomasza Sętowskiego?
W polskiej sztuce współczesnej nurtem, który zdobywa coraz szersze grono wiernych wielbicieli, jest realizm magiczny. Przybiera różne oblicza i warianty, zależne od indywidualnej fantazji twórcy. Jednym z czołowych przedstawicieli tendencji jest Tomasz Sętowski, autor kompozycji pełnych fantastycznych miast, nierzeczywistych postaci i magicznych sytuacji. Malarskie światy fantastyczne w duchu realizmu magicznego nie mogłyby zaistnieć bez dwóch kluczowych tendencji kulturowych. Jedną jest oczywiście surrealizm i związane z nim marzenia senne, automatyzm i zgłębianie wewnętrznego ja. Druga z nich, choć równie artystyczna, wiąże się z zupełnie inną metodą wyrazu. Chodzi oczywiście o literacki realizm magiczny, który użyczył nie tylko nazwy tendencji plastycznej, ale także szeregu chwytów twórczych. Jakich? Poniżej przedstawiamy kilka z nich, które najlepiej łączą słowo z obrazem na wielu płaszczyznach. Słowa, słowa, słowa… i legenda Po raz pierwszy termin „realizm magiczny” użył niemiecki krytyk sztuki i fotograf Franz Roh jeszcze w okresie międzywojennym, dla opisania działań przedstawiających rzeczywistość w niecodzienny sposób. Realizm magiczny, nazywany też Nową Rzeczowością, łączył różne elementy w nietypowe kolaże formy i treści. Jednym z głównych motywów tego świata stał się folklor i baśnie, które tworzyły atmosferę tajemniczości i magii, tak mocno przyciągających odbiorców również do obrazów Tomasza Sętowskiego. Legendy uwiarygodniają przestrzeń i sprawiają, że staje się ona bliższa czytelnikom lub widzom. Et in arcadia ego – czy realizm magiczny musi być sielanką? W realizmie magicznym różne, często z pozoru nieprzystające do siebie elementy, łączy się w nową całość. Nie da się jej zrozumieć z pomocą standardowej logiki. Można ją wyłącznie pojąć intuicyjnie, wyłączając podstawowe zmysły. Świat fantazji bynajmniej nie musi być tylko bajkowy i radosny. Pojawiają się w nim również lęki i obawy, drzemiące w każdym z nas.. Tak, jak potrafię – bohater świata a nie przeciw światu W każdym ze światów Tomasza Sętowskiego i pisarzy nurtu realizmu magicznego najważniejszy jest zawsze człowiek – jego odczucia i relacje. Co ciekawe, zazwyczaj wpisuje się on w rzeczywistość magiczną, nie kwestionuje jej, nie analizuje, po prostu przyjmując wszystko, co się wokół niego dzieje. Świat magiczny jest domem dla ludzi lub tylko snem, w który zapadli, wznosząc się ponad realność. Można tylko próbować znaleźć w tekście i obrazie odpowiedź na pytanie, która z tych rzeczywistości jest tą...
W pogoni za snami na jawie i jawą we śnie
Nikt nie jest samotną wyspą i każdy twórca sięga do tego, co jest mu znane lub co zaprząta jego umysł. W ten sposób powstaje ciągłość twórczości ludzkiej i dorobek kulturowy kolejnych pokoleń. Czasami artyści stosują zapożyczenia wprost, czasami sięgają po reinterpretacje, a niekiedy po prostu odnajdują w którymś z klasyków sztuki bratnią duszę. Teza, że Rafał Olbiński czerpie z nurtu francuskich surrealistów, jest jednym z najczęściej powtarzanych zdań na temat dorobku tego artysty. Ogólnikowe stwierdzenie stanowi swego rodzaju wytrych, a przy tym dość bezpieczną i obszerną szufladkę, w której można ułożyć naprawdę sporo informacji. Surrealizm na przestrzeni kolejnych dziesięcioleci przybierał niejedną szatę. Miewał różne oblicza i nastroje. Spośród wielu klasyków znajdujemy postać, której sztuka ma naprawdę wiele wspólnego z dokonaniami polskiego mistrza fantazji. Pomiędzy dziełami René Magritte’a i Rafała Olbińskiego można zbudować wiele intelektualnych i formalnych mostów, które czynią z ich obrazów ponadczasowe i uniwersalne wizje, dostępne i komunikatywne dla odbiorców z różnych zakątków globu. Marzenie ukryte w (sur)realizmie Obaj twórcy posługują się językiem figuracji, łączących wiele realnych przedmiotów w często nie do końca oczywiste kompozycje. Przeplata się w nich fakt i fantazja. Magritte zastanawiał się nieraz, czy patrzymy na rzeczywistość, czy na sen? Jeśli sen jest objawieniem życia na jawie, wówczas jawa musi być również objawieniem snu. Tajemnica nie dla każdego Gdy patrzymy na płótna Rafała Olbińskiego, wyczuwamy w nich tajemnicę i niedopowiedzenie tak, jakby artysta pozostawiał furtkę i zapraszał widzów do odkrywania świata po drugiej stronie. Opowiadając o swojej twórczości, Magritte często odwoływał się do roli tajemnicy: Wszystko, co widzimy ukrywa coś w sobie. (…) Istnieje nieustanne zainteresowanie tym, co ukryte i czego nie widzimy na pierwszy rzut oka. To zainteresowanie potrafi przybierać formę całkiem intensywnego uczucia, a nawet pewnego rodzaju konfliktu, jak ktoś mógłby je nazwać, pomiędzy tym widocznym-ukrytym, a tym widocznym-obecnym. Światy fantazji i ukrytych znaczeń Malarstwo Rafała Olbińskiego przenosi nas w dziwne światy, pełne postaci, zjawisk z pozoru nierealnych i pozbawionych logiki. Wszystko w nich jednak układa się w spójną całość, zapraszającą do zanurzenia się w tych jeszcze niezbadanych wymiarach. Jak powiedział René Magritte: Umysł uwielbia to, co nieznane. Kocha obrazy, których znaczenie jest nieznane, tak długo jak rola samego umysłu jest nieznana. Szczególnie w odbiorze sztuki liczy się bowiem czujny umysł i wrażliwe emocje. Zanurzmy się zatem w tajemnicach malarstwa oraz szukajmy nowych ścieżek do ich zrozumienia i pokochania, bez względu na to, czy będzie to fajka, czy też...
Skąd się wzięły światy Beksińskiego?
Zdzisław Beksiński to obecnie chyba jeden z najlepiej rozpoznawalnych malarzy polskich ostatnich 30 lat. Nowo otwierane ekspozycje, wydawane książki oraz filmy budują kolejną falę zainteresowania twórczością tego niepokornego artysty. Niepokojące wizje jednych przyciągają swoimi mrocznymi tajemnicami, innych odpychają zbyt intensywnym ładunkiem emocjonalnym. O ile w każdym z obrazów sporo jest zakamarków duszy autora, to pojawiają się w nich również wpływy wcześniejszych pokoleń twórców. Co zatem możemy znaleźć w obrazach Zdzisława Beksińskiego? NIEromantyczna wizja świata Zacznijmy od nastrojowości, na której skonstruowany jest niemal każde z jego dzieł. Pejzaże, pełne załamań skalnych, rozległych równin i samotnych drzew sporo mają w sobie z emocjonalnych widoków Caspara Davida Friedricha, czołowego malarza niemieckiego romantyzmu. W nich również królował mrok i tajemnica. O ile jednak obrazy XIX-wieczne pozostawały w sferze niedomówień, Beksiński śmiało zagłębia się w sferę po drugiej stronie życia. Makabra historyczne ma imię? Świat makabrycznych wizji i okrutnych sytuacji również może znaleźć prekursorów, nawet wśród największych mistrzów sztuki dawnej. Od razu przychodzi na myśl Hieronim Bosch, który zaludniał swoje malarskie przestrzenie postaciami karykaturalnymi, często o przerażających fizjonomiach i nierealnej anatomii. U niego jednak miały one wydźwięk silnie moralizatorski i niekiedy prześmiewczy. U Beksińskiego świat opiera się na swoistej wizji artysty i jego mrocznych emocjach. Jak sam artysta powiedział w rozmowie z Janem Czopikiem: (…) nie jestem producentem nastrojów na zawołanie i za pomocą środków malarskich. Pragnę wyrażać tylko taką gamę nastrojów, która jest mi bliska. Inne nastroje niech sobie odtwarzają inni, skoro mają na to ochotę. Surrealizm – w obliczu snu i koszmaru Nie da się również uciec przed porównywaniem twórczości Zdzisława Beksińskiego do francuskich surrealistów – ich malarstwa wywodzącego się ze snów, często tych najbardziej traumatycznych i niepokojących. Beksiński wykorzystywał sny w kreowaniu swoich światów malarskich. Niejednokrotnie wspominał o bezpośrednim mówieniu snu. Stanowiły one podstawę koncepcji twórczych i poszczególnych dzieł oraz integralny element samego artysty, od którego nie dało się uciec. Dopiero po obudzeniu, po przeanalizowaniu szczegółów zauważa pan, że wszystko w tym śnie było dziwne i byłoby przerażające, gdyby spotkało to pana na jawie. (…) Jest to wizja dosłowna, ale zarazem krew nie jest tu krwią, ból bólem, zbrodnia nie jest zbrodnią, a protestować nie ma przeciw czemu, bo równie bezsensowne byłoby protestowanie przeciw temu, że pada...
Dwurnik i jego nikiforyzmy
Edward Dwurnik należy do kanonu polskich artystów ostatnich lat. Choć sam stawiał się zazwyczaj w roli awangardzisty, idącego pod prąd, można uznać go obecnie za prawdziwego klasyka. Wraz z jego śmiercią w październiku 2018, skończyła się pewna epoka. Twórca w swym podejściu do malarstwa był zupełnie bezkompromisowy i prowokujący. Zmuszał do myślenia i zdjęcia różowych okularów, które nałożył nam coraz szybciej galopujący konsumpcjonizm. Potrafił być krytyczny i chirurgicznie szczery wobec przywar ludzi komuny, ale też młodszego pokolenia czasów raczkującego kapitalizmu. Edward Dwurnik, Moskwa Dwurnik był inteligentnym rewolucjonistą, który nie odżegnywał się od sztuki wcześniejszych pokoleń. Szukał w niej jednak szczerości równej temu, co sam chciał wyrazić. Prawdziwego mistrza znalazł bynajmniej nie w wielkich zachodnich galeriach sztuki, pełnych Tycjanów czy innych Picassów. Na wiele lat jego artystycznym guru, z którym prowadził nieustanny dialog formalno-treściowy, stał się jeszcze w latach 60. niepozorny i skromny Nikifor. Opowieści topograficzne Nikifora Krynickiego Każdy z rysunków Nikifora przepełnia szczery entuzjazm oraz pasja do sztuki, bez przerostu wyuczonej na Akademii formy. Postaci i ich otoczenie są sprowadzone do symboli oraz prostych znaków, bliskich niemal topograficznym mapom. Pozwalają błądzić wśród szeregu przenikających się konturów i płaskich, intensywnych kolorów. Nikifor budował opowieści proste, ascetyczne i pociągające swoistym antyestetyzmem. Jego świat obiektywnie nie był piękny, a mimo to zachwycał rzesze ludzi i inspirował kolejnych artystów. Artystyczne poszukiwanie mistrza W pewnym momencie zachwycił również młodego Edwarda Dwurnika, wytyczając dla niego pewną ścieżkę artystycznego rozwoju. Na wzór nowego mistrza zaczął tworzyć pejzaże pełne nieustannego ruchu, zabudowane szczelnie uproszczoną, lekko naiwnie odwzorowaną architekturą i postaciami, tonącymi w natłoku spraw. Zaczerpnięte od Nikifora środki formalne z czasem zaczęły ewoluować w swoisty, rozpoznawalny styl twórcy dojrzałego. Historie rozgrywające się na dwurnikowych ulicach nabrały jeszcze więcej życia, zwłaszcza gdy wiele ich etapów dzieje się symultanicznie na płaszczyźnie jednego obrazu. Dwurnik podobnie jak Nikifor czerpał z natury i budował znaki-ikony. Większość komentarzy do ludzi i świata wciąż jest aktualna, ponadczasowa, zmusza do przemyśleń. W pewnym momencie uczeń poszedł własną drugą, choć cząstka mistrza pozostała w nim na zawsze, kształtując nowe rozumienie estetyzmu polskiej sztuki...
Witaj na oficjalnym BLOG`u TouchofArt.eu
To miejsce szczególne dla tych, dla których Sztuka to ciągłe poszukiwanie, momentów gdy Dusza łączy się z Oddechem. Chcemy byś znów to poczuł … Let as Touch...
Widziane z bliska
Smugi jakie pędzel zostawia na rozgrzanym płótnie, szerokie bruzdy z których wyłania się postać tancerki… Artyści i ich techniki. Zobacz artykuły z kategorii ZOOM ...
Design czyli sztuka dekorowania wnętrz
Miejsce gdzie Sztuka staje się całkiem bliska. To tu spotyka się ona z codziennością, w której przedmioty powszechnego użytku stają się Ikonami. Zobacz artykuły z kategorii DESIGN...
Pieniądze
Surrealizm
Street Art
Najnowsze Artykuły
Gdy klasyka sztuki spotyka się z codzienną nowoczesnością – malarstwo Stanisława Młodożeńca
Rodzina Młodożeńców to artystyczna ikona współczesnej Polski. Kilka pokoleń artystów poetów, malarzy i plakacistów stanowi symbol rodzimej sztuki o znaczeniu równie wielkim, jak sto lat temu Kossakowie. Co istotne twórcy z rodu Młodożeńców są zdecydowanie mniej hermetyczni, czerpią ze świata i różnych źródeł, wpisując się w perspektywę globalnej wioski, która jest obecnie naszym nie tylko artystycznym domem. Stanisław Młodożeniec jest nieodrodnym twórcą swoich czasów – eksperymentującym, poszukującym, a przy tym pracującym nad swym indywidualnym i rozpoznawalnym stylem, na który...
Czytaj więcej
Przemiany światów nie tylko malarskich. O twórczości Tomasza Alena Kopery
Nie ma jednego jedynie słusznego poziomu, na którym możemy postrzegać otaczającą nas rzeczywistość. Zazwyczaj ma ona wiele wymiarów, wzajemnie się przenikających oraz nieustannie odsłaniających przed naszymi oczami, niczym kolejne warstwy skórki, zdejmowanej z owocu. Ich usuwanie to proces nieustannego uczenia się i poznawania świata. Podobnie jest ze sztukami plastycznymi. Gdy zaczynamy przygodę z malarstwem poznajemy najpierw podstawowe kształty i techniki, żeby z każdym kolejnym płótnem, dostrzegać i czuć coraz więcej. W przypadku obrazów Tomasza Alena Kopery warstw jest naprawdę...
Czytaj więcej
Kochając Polskę i malarstwo – Jerzy Duda-Gracz i dialog z historią sztuki
Gdy mówimy o twórczości Jerzego Dudy-Gracza, najczęściej wspominamy jego wielkie uczucie do kraju rodzimego i polskości, w jej rozmaitych przejawach. Jego miłość sięgała do motywów wizualnych, charakterystycznych zachowań Polaków oraz przeróżnych wydarzeń, które wpływały i wciąż wpływają na kształtowanie postaw naszych rodaków. Oprócz bycia wnikliwym obserwatorem i psychologiem społecznym, Jerzy Duda-Gracz był również analitykiem malarstwa i artystą, wpisanym w świat europejskiej sztuki, z którą nawiązywał nieustanny dialog. Jakiś czas temu omówiliśmy już arcypolski cykl, stworzony w hołdzie Fryderykowi Chopinowi,...
Czytaj więcej
Opowieść o indywidualności w odcieniach różu
Zanim Picasso stał się jednym z twórców rewolucyjnego stylu, który na długie lata zapanował nad wyobraźnią kolejnych pokoleń malarzy i admiratorów sztuki, nawet zanim zaczął rodzić się kubizm, wybitny twórca zaprzyjaźnił się z odcieniem pastelowego różu. Przez wielu z nas kolor ten nie jest zbyt przychylnie odbierany, kojarząc się głównie z pokojem zabaw małych dziewczynek. A jednak to przy jego pomocy Picasso wykreował serię prac, zarówno malarskich, jak i graficznych, które pod płaszczem pozornej sielanki, kryją w sobie opowieść...
Czytaj więcej
Dzieła sztuki skrywające wizję surrealisty. Symbole w obrazach Salvadora Dali
Nie ma chyba osoby na świecie, która nie znałaby zawadiacko uniesionego wąsika i przenikliwych oczu, analizujących różne stadia rzeczywistości, od tego, co widzimy wszyscy, po światy wręcz ponadrealne. Bez względu na to, czy jesteśmy miłośnikami sztuki, czy nigdy się nią nie zajmujemy – Salvador Dali jest jedną z ikon świata kultury, o której słyszał każdy. Mistrz surrealizmu Pochodził z Katalonii, jednak jego artystyczna sława zaczęła rodzić się w Paryżu, do którego przeprowadził się na stałe w 1928 roku. Tam...
Czytaj więcej
Śnij i pozwól śnić innym. Co można odkryć w opowieściach Tomasza Sętowskiego?
Tomasz Sętowski to jeden z najlepiej popularniejszych współczesnych polskich twórców. Mówiąc językiem biznesowym, stworzył silną markę osobistą, a jego obrazy są rozpoznawalne nawet dla osób, które na co dzień nie mają ze sztuką zbyt wiele wspólnego. Co wyróżnia jego prace i na czym polega jego artystyczna wizja, tak przykuwająca uwagę odbiorców? Mistrz snu na jawie Urodzony i wyedukowany w Częstochowie artysta, stworzył swoją własną poetykę, którą konsekwentnie kontynuuje i rozwija od dziesięcioleci. Często bywa kojarzony z nurtem współczesnego surrealizmu....
Czytaj więcej
Wielowymiarowy patriotyzm twórcy. O malarstwie Jerzego Dudy-Gracza
Regularnie powtarza się w prasie i popularnonaukowych opracowaniach stwierdzenie, że Jerzy Duda-Gracz był chory na Polskę. Jego prace często ogniskują się wokół zagadnień związanych z naszą Ojczyzną – komentują, obrazują i pokazują mroczne strony „polskiego piekiełka” z okresu przemian systemowo-społecznych. Jednak czy to jedyny objaw? Jaka naprawdę polskość przebija z obrazów jednego z popularniejszych artystów naszej rodzimej sztuki powojennej? Polskość do sześcianu. Chopinowi, czyli do tych pagórków leśnych i łąk zielonych. Twórczość Dudy-Gracza najczęściej kojarzy się nam z satyrycznymi...
Czytaj więcej
Obraz „Bez Tła”…
Obraz „Bez tła” 90×60 cm Autorzy: 11 letni Mikołaj … oraz Katarzyna Jaśnikowska i Jarosław Jaśnikowski, Renata Brzozowska, Dariusz Żejmo, Dariusz Miliński, Tomasz Sętowski, Rafał Olbiński i Stanisław Młodożenic Kiedy w jednej z facebookowych grup przeczytaliśmy historię chłopca, który w szkole dostał „jedynkę” za brak tła na namalowanym przez siebie obrazku, byliśmy poruszeni i trochę rozczuleni. Dla nas była to historia o zderzeniu dziecięcej kreatywności z systemem edukacji – systemem, który chciałby zrobić z nas równo przystrzyżone trawniki, podczas...
Czytaj więcej
Aktywność fizyczna według Edwarda Dwurnika
Ponoć sport to zdrowie. Jednakże patrząc na cykl Sportowcy Edwarda Dwurnika, można popaść w uzasadnioną wątpliwości, czy to popularne powiedzenie jest rzeczywiście prawdziwe. Kim są tytułowi bohaterzy jednego z najważniejszych malarskich cykli artysty i dzięki jakim dyscyplinom przeszli do historii polskiego malarstwa? Sport to temat często pojawiający się w polskiej sztuce, zarówno malarstwie, jak i grafice. U Edwarda Dwurnika stał się jednak pretekstem do stworzenia zupełnie nowej jakości. Na ponad 300 płótnach, które powstawały od 1972 roku, przez kolejnych...
Czytaj więcej
Inne oblicze Beksińskiego – poszukiwania fotograficzne
Zdzisław Beksiński, Bez tytułu Zdzisław Beksiński wpisał się na dobre w krajobraz i historię polskiej sztuki powojennej. Jego mroczne i niepokojące obrazy poruszają wyobraźnię, przyciągają nastrojowością i symbolami. Warto jednak pamiętać, że zanim wykrystalizowały się konkretny styl i malarska poetyka artysty, jego formalne ścieżki prowadziły w różnych kierunkach. Jednym z nich, o niewątpliwie wielkim znaczeniu dla późniejszego rozwoju, była fotografia. A wszystko zaczęło się od niespełnionego marzenia o zostaniu reżyserem… Oblicze czysto fotograficzne Eksperymenty w fotografowaniu były mu bliskie...
Czytaj więcejPopularne
Archiwa
REKLAMA
Popularne Posty
Ostatnie Obrazy
