Niewiele w polskiej sztuce jest tak „niepoprawnych” artystek, co Zofia Stryjeńska, której największym życiowym pragnieniem były tworzyć i móc się wciąż rozwijać. Trzeba przyznać, że naprawdę udało jej się spełnić to marzenie. Stała się bowiem jedną z prawdziwych gwiazd międzywojennego, polskiego malarstwa.
Zofia Stryjeńska – żądna sztuki i świeżych pomysłów
Stryjeńska za wszelką cenę chciała zostać artystką. Aby osiągnąć ten cel, wykazywała się olbrzymią pomysłowością i determinacją. Najlepiej oddaje to pewne wypowiedziane przez nią zdanie: Boże, odbierz mi wszystko, ale za to daj mi możność wypowiedzenia się artystycznego i sławę.
Trzeba przyznać, że dążyła do swoich celów z olbrzymią determinacją. Pierwsze kroki artystyczne stawiała u Leonarda Stroynowskiego, a później w prywatnej szkole Marii Niedzielskiej w Krakowie. Szybko jednak odkryła, że dla niej prawdziwa nauka jest gdzie indziej. W 1911 roku rozpoczęła studia w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium jako… Tadeusz Grzymała Lubański, gdyż szkoła nie przyjmowała jeszcze wówczas kobiet. Tajemnicę udało się utrzymać przez cały rok.
Po powrocie z Monachium Zofia wróciła do Krakowa, gdzie weszła w świat bohemy artystycznej. Tam poznała swojego przyszłego męża – Karola Stryjeńskiego, wybitnego architekta i rzeźbiarza. Po ślubie, przez czas trwania burzliwego związku, mieszkała z nim w Zakopanem, którego atmosfera i folklor nie pozostały bez wpływu na jej twórczość.
Co wyróżnia dzieła Zofii Stryjeńskiej?
Rysunki i obrazy Zofii Stryjeńskiej wyróżniają się charakterystyczną kreską i stylem, który trudno pomylić z czymkolwiek innym. Artystka połączyła bowiem w swoich dziełach nowoczesne nurty, dążące do pewnej geometryzacji i uproszczeń, z elegancją oraz… tematami folklorystycznymi.
Nie była to jednak klasyczna fascynacja wsią i życiem na łonie natury. Jej obrazy to bardziej podziw dla polskich legend i opowieści rodzimych, które artystka przetwarzała na swój indywidualny sposób.
Można zatem u niej spotkać bożki słowiańskie, obok postaci w strojach ludowych oraz pocztu królów polskich, których jednak od matejkowskich monumentalnych obrazów oddzielają całe lata świetlne.
Nie tylko malarstwo – różne przestrzenie dla nowoczesnej sztuki
Zofia Stryjeńska nie ograniczała się jednak wyłącznie do technik malarskich. Zajmowała się dekoracją wnętrz, projektowała także wystrój statku MS Batory. Nie stroniła od wykonywania rozmaitych przedmiotów codziennego użytku, jak choćby zabawki, plakaty, artystyczne tkaniny oraz ilustracje do książek.
Uniwersalna twórczość artystki przetrwała próbę czasu. Stworzone przez nią kompozycję do tej pory bowiem można znaleźć na rozmaitych przedmiotach użytkowych. Wykorzystuje się je na pocztówkach, a nawet na porcelanie. Dużą popularnością cieszą się choćby zastawy stołowe z Tańcami polskimi, produkowane m.in. przez Chodzież i Ćmielów. Okazuje się zatem, że pomimo wielu trudności, których doświadczyła w życiu, udało się jej osiągnąć cel i zyskać sławę jednej z najpopularniejszych polskich artystek.