Wassily Kandinsky jest uznawany za jednego z najważniejszych malarzy XX wieku, prekursora sztuki abstrakcyjnej. Warto jednak wiedzieć, że tak naprawdę jego droga do świata na pograniczu form rzeczywistym i abstrakcji, była bardzo długa. A wszystko zaczęło się od… koloru.
Wassily Kandinsky – malarz plamy barwnej
Młody Wassily Kandinsky pobierał lekcje rysunku jeszcze w Odessie (Szkoła Artystyczna Grekova). Skończył też studia prawnicze na moskiewskim uniwersytecie. Z czasem postanowił jednak całkowicie oddać się sztuce. W 1896 roku, jak wielu malarzy, przeniósł się do Monachium, gdzie wstąpił do Akademii Sztuk Pięknych. Z Zachodem związał się na dobre, nawet pomimo chwilowej współpracy z władzami radzieckimi, które uznały jednak, że jego twórczość jest obca wobec realizmu socjalistycznego.
Od samego początku swej artystycznej ścieżki, malarz koncentrował się na kolorze. Jak sam powiedział: Pierwszymi barwami, które zrobiły na mnie silne wrażenie, były: jasna, soczysta zieleń, biel, karmazynowa czerwień, czerń i żółcień ochry. Każda z tych barw pojawia się w obrazach z wczesnego okresu twórczości.
Zanim nastała abstrakcja – artystyczne inspiracje
W 1896 roku artysta odwiedził w Moskwie wystawę malarstwa Claude’a Moneta. Rozedrgana i świetlista forma mocno wpłynęły na Kandinsky’ego, stając się dla niego olbrzymią inspiracją. Stwierdził wręcz: Na obrazie był stóg siana – jak poinformował mnie katalog. Samodzielnie nie mogłem go rozpoznać i było to dla mnie bardzo bolesne. Pomyślałem wręcz, że malarz nie miał prawa przedstawiać tak niewyraźnie tematu. Przez chwilę naiwnie sądziłem, że na obrazie go brakuje. I wtedy zauważyłem z zaskoczeniem, że obraz nie tylko mnie porwał, ale odcisnął się trwale w mojej pamięci. Nabrał baśniowej siły i blasku (cytaty za: Lindsay, K. Lindsay, P. Vergo, Kandinsky: Complete Writings on Art).
Jego dzieła z końca lat 90. XIX wieku i z samego początku XX wieku wyróżniają się świetlistymi kolorami i intensywnym uproszczeniem formy. Łatwo można w nich odczytać wpływy impresjonistów francuskich. Nie był to jednak jedyny kierunek artystycznych poszukiwań.
Z czasem, oprócz klasycznych impresjonistycznych pejzaży, artysta zaczął wykorzystywać też m.in. technikę pointylizmu, co widać choćby w kompozycji Noc (1907) lub w obrazie przedstawiającym parę kochanków na koniu z tego samego czasu. Oprócz francuskiej techniki, artysta zawarł w nim ducha i nastrojowość rosyjskiej baśni.
Kolor w wielu odsłonach
Wassily Kandinsky przez całe życie eksperymentował z kolorem i plamą barwną. O ile na początku wizja niedookreślonego przedmiotu wydawała mu się nieodpowiednia, z czasem zachłysnął się wrażeniowością impresjonistów, by później wyciągnąć własne wnioski i pójść jeszcze dalej, ku abstrakcji. A to odmieniło oblicze sztuki XX wieku.