François Boucher

François Boucher (ur. 29 września 1703 w Paryżu, zm. 30 maja 1770 w Paryżu) – francuski malarz, grafik i dekorator, jeden z najbardziej znanych przedstawicieli rokoka. Zrobił nadzwyczajną karierę: pracował dla króla Ludwika XV, markizy de Pompadour, królewskich manufaktur, obcych dworów oraz kolekcjonerów prywatnych. Regularnie wystawiał na Salonie Paryskim, a jego obrazy były przyjmowane z entuzjazmem przez publiczność i krytykę. Dopiero pod koniec życia stracił na popularności.

Boucher wywodził się ze skromnego środowiska. Urodził się w Paryżu jako syn projektanta koronek Nicolasa Boucher. Większość jego dzieł powstała w duchu rokoka. W wieku 17 lat Boucher został oddany przez swojego ojca na naukę do François Lemoyne, jednak po zaledwie trzech miesiącach zatrudnił go grafik Jean-François Cars. W ciągu trzech lat udało mu się zdobyć elitarną nagrodę Grand Prix de Rome, jednak przyjął płynącą z tego możliwość nauki we Włoszech dopiero 4 lata później. Po powrocie ze studiów w 1731, został przyjęty do Królewskiej Akademii Malarstwa i Rzeźby jako malarz historyczny. W 1734 roku został członkiem kadry akademickiej.

Od tego momentu jego kariera zaczęła przyspieszać. Awansował ze stanowiska profesora na rektora Akademii, w 1755 przejął dowództwo nad Królewską Fabryką Gobelinów, a w 1765 roku został Premier Peintre du Roi (Pierwszy Malarz Króla).

Wczesne prace Bouchera odzwierciedlają inspiracje autora czerpane z Watteau i Rubensa: celebrują idyllę i harmonię, naturę i krajobrazy przedstawiając z wielkim rozmachem. Jednakże w swojej sztuce odrzucił obraz tradycyjnej wiejskiej niewinności, by przedstawiać sceny przepełnione erotyzmem, zaś dzieła o tematyce mitologicznej mają charakter bardziej namiętności i kochliwości, niż epicki. Madame Pompadour (metresa Króla Ludwika XV) była wielką miłośniczką Bouchera. Jej portrety w jego wykonaniu to wyraźne przykłady stylu artysty.

Obrazy takie jak Śniadanie z 1739, scena rodzina, pokazują talent Bouchera do tematyki rodzajowej. Regularnie używał on swojej żony i rodziny jako modeli. Te obrazki intymności domowego zacisza kontrastują z "rozwiązłym" stylem, widzianym w portretach odalisek. Ciemnowłosa wersja portretu Odaliska wg Diderot dawała podstawy by twierdzić, że Boucher "własną żonę zmusza do prostytuowania się", zaś Blond odaliska nawiązuje do pozamałżeńskich związków króla. Boucher zyskał na długo złą sławę przez podobne do tych zlecenia bogatych kolekcjonerów. Po tym, gdy Diderot wyraził swoją dezaprobatę, reputacja artysty została podana narastającej krytyce trwającej przez ostatnie lata jego twórczości.

Oprócz malarstwa, Boucher zajmował się też projektowaniem kostiumów teatralnych i scenografii. Namiętne intrygi z komicznych oper Favarta blisko korespondowały ze stylem Bouchera. Gobeliny również pozostawały w jego sferze zainteresowań, jednocześnie czyniąc projekty dla oper i pałaców królewskich Wersalu, Fontainebleau i Choisy. Te projekty podbudowały jego reputację, owocując wieloma sztychami prac, a nawet reprodukcjami na porcelanie i biskwicie z fabryk w Vincennes i Sèvres.

Neoklasyk Jacques-Louis David rozpoczynał swoją pracę pod instruktażem Bouchera.

Boucher jest znany ze swojej wypowiedzi, określającej naturę jako "trop verte et mal eclaire" (zbyt zielona i źle oświetlona).

François Boucher zmarł 30 maja 1770 w Paryżu. Jego imię, razem z imieniem mecenas Madame de Pompadour, stały się synonimiczne z pojęciem francuskiego rokoka, co skłoniło braci Goncourt do napisania: "Boucher jest jednym z tych, którzy reprezentują gust stulecia, wyrażają go, uosabiają i zawierają".

Został pochowany w kościele Saint Germain l'Auxerrois w Paryżu[1].