Obrazy Henri Matisse – czyli o przywoływaniu nostalgii za pomocą koloru

Fowizm to współczesny nurt w malarstwie, który obok impresjonizmu stanowił jedną z najważniejszych reform artystycznych. Fowiści eksplorowali możliwości oddziaływania za pomocą barw i tworzonych przy ich użyciu przestrzennych układów. Genialnym i jednym spośród najważniejszych fowistów był Henri Matisse, którego obrazy znaleźć można w największych galeriach wystawienniczych Europy i świata. To właśnie Matisse, rywalizując z kubizmem Picassa, nadał fowizmowi jego wczesny charakter, polegający na malowaniu obrazów złożonych z wyrazistych, barwnych plam, zwieńczonych niekiedy delikatnym konturem. Mówiąc wprost, obrazy Matisse oddziałują estetycznie i afektywnie, przyciągają wzrok i nie pozostawiają widza z obojętnym spojrzeniem.

Henri Matisse i jego obrazy – emancypacja koloru spod władzy tradycji

Klasyczne malarstwo olejne skupione było w większym stopniu na eksplorowaniu kompozycji i reguł optyki, niż na afektywnym oddziaływaniu na widza. Dopiero artystyczne reformy XIX i XX wieku pozwoliły wprowadzić do sztuki wysokiej uznane dotąd za niegodne techniki i motywy. Do takich należało korzystanie z intensywnych barw, wcześniej stosowane niemal wyłącznie w sztuce ludowej. O ile obrazy olejne zachowywały łagodną tonację barw, to sztuka ludowa chętnie posługiwała się kontrastem, jaskrawymi odcieniami i nienaturalnym zestawieniem barw. Obrazy Henri Matisse stanowiły pod tym względem estetyczną rewolucję. Zamiast powściągliwie mieszać farby i unikać kontrastu, Matisse dążył do uzyskania maksymalnego oddziaływania właśnie poprzez kolorystyczne dowartościowanie dzieła. W rezultacie, liczne obrazy Matisse posługują się niemal wyłącznie barwą jako środkiem wyrazu estetycznego.

Dzieła sztuki Henri Matisse – czyli o estetycznym „odczuwaniu” barwy

„Maisons à Kervilahouen, Belle-Ile” to unikatowy obraz Matisse, powstały w 1896 roku. Przedstawia krajobraz wiejski złożony z kilku chatek oraz zajmującego pierwszy plan pola. To jednak nie one odpowiadają za oddziaływanie estetyczne, ale raczej atmosfera późnej wiosny lub gorącego lata, utrwalona w strukturze obrazu za pomocą odpowiedniego doboru barw. Obraz wywołuje u widza wrażenie ciepłego popołudnia spędzonego poza miastem. Układ barwnych plam sugeruje delikatne podmuchy wiatru, które spoglądający mogą niemal odczuć na własnym policzku, w czasie podziwiania obrazu. Choć krajobraz został celowo uproszczony, jego oddziaływanie jest bardzo intensywne i sugestywne, nieomal relaksacyjne i odprężające.

Henri Matisse – obrazy i krajobrazy w prywatnej kolekcji

Fowizm był nurtem malarskim szeroko eksplorowanym już ponad wiek temu. Obecnie, dzieła fowistów cieszą się popularnością zarówno ze względu na ich historyczną wartość, jak i właściwości estetyczne. Fowizm był bowiem nie tylko ruchem emancypacji koloru w sztukach plastycznych, ale również – podobnie jak impresjonizm wcześniej – dążył do uchwycenia tego, co w sztuce realistycznej jest nieprzedstawialne. Czyli, unikatowej atmosfery lub nastroju, kreowanego w umyśle artysty przez dany krajobraz. Pod tym względem, dzieła fowistów cechuje wyraźny potencjał emocjonalny: zawarta w nich nostalgia udziela się widzom, a jej odbiór jest jednym z najważniejszych sposobów oddziaływania obrazu „Maisons à Kervilahouen, Belle-Ile”. Henri Matisse – twórca fowizmu, nurtu sztuki skupionego na oddziaływaniu kolorem. W jego obrazach dominują żywe, intensywne barwy.